W związku z 102 rocznicą powrotu Polski na polityczną mapę Europy zachęcamy do spojrzenia na to ważne dla wszystkich Polaków wydarzenie z nieco innej, mniej oficjalnej perspektywy, a mianowicie z poziomu polskich pieśni patriotycznych.

Jedną z najsłynniejszych pieśni żołnierskich z okresu I wojny światowej jest pieśń „Legionów Polskich”, znana także jako „My, Pierwsza Brygada” lub „Marsz Pierwszej Brygady”, czy po prostu „ Pierwsza Brygada”. Utwór ten był pisany etapami. Pierwszy obejmował lata 1917-1918, zaś dwie ostatnie zwrotki powstały w latach 1924-1925. Autorami słów są Tadeusz Biernacki (1899-1974) i Andrzej Hałaciński (1891-1940). W roku 1924 Marszałek Józef Piłsudski nazwał „Pierwszą Brygadę” najdumniejszą pieśnią jaką kiedykolwiek Polska stworzyła.

Wysłuchaj uważnie „Marszu Pierwszej Brygady”

Z pieśni tej, jak łatwo zauważyć, wybrzmiewa zarówno duma, nadzieja oraz wielki entuzjazm, ale również rozczarowanie, a nawet głęboka gorycz. Miało to zapewne swoje źródło w złożonym obrazie sytuacji politycznej i społecznej na ziemiach polskich oraz w fakcie, że koncepcja budowy polskich formacji wojskowych w oparciu o państwa centralne (Niemcy i Austro-Węgry) nie znalazła wśród Polaków powszechnej akceptacji.

 Przypomnij sobie, w którym roku Józef Piłsudski przystąpił do formowania Legionów Polskich i jaki był rezultat tego przedsięwzięcia.

 Biorąc pod uwagę kontekst reperkusji politycznych wyjaśnij na czym polegał dramat tzw. kryzysu przysięgowego.

Zachęcamy ponadto do wysłuchania (z pewną dozą refleksji historycznej) innych sztandarowych pieśni z tego przełomowego dla polskich dziejów okresu, takich jak np. „Piechota/Maszerują strzelcy, maszerują”; słowa Leon Łuskino (1872-1948), muzyka Bolesław Lubicz-Zachorski (1887-1922), „Orlątko”; słowa Artur Oppman (1867-1931), muzyka Mieczysław Żukowski (1867-1931).